Koffie, een geliefde drank over de hele wereld, begint zijn reis als een bescheiden koffieboon. In dit artikel nemen we je mee in het verhaal hoe de koffiebonen gemaakt worden. In dit artikel bespreken we het hele proces, van de koffieplantages tot in jouw kopje.
De koffieplantage
Het kiezen van de juiste locatie
Het begint allemaal met de keuze van de juiste locatie voor een koffieplantage. Koffieplantages floreren het beste in gebieden met een tropisch klimaat, met voldoende neerslag en de juiste hoogte. Daarnaast is de kwaliteit van de bodem van belang om goede koffiebonen te laten groeien. Vaak wordt hier dan ook uitgebreid onderzoek naar gedaan voordat de locatie van een koffieplantage gekozen wordt.
Zaaien van de koffieplant
Op de koffieplantages worden de koffiebonen gestart als zaden. Zaadselectie is een kritische stap, waarbij alleen de beste zaden worden gekozen om sterke en gezonde koffieplanten te produceren. Op deze manier krijg je de beste koffiebonen zodat jouw koffie uiteindelijk altijd van een gelijke en hoogwaardige kwaliteit is. Hierin zit ook vaak het prijsverschil tussen de verschillende koffiebonen, hoe hoger de kwaliteit van de bonen, hoe duurder de koffie.
De groei van de koffieplant
Na het zaaien duurt het enkele jaren voordat de koffieplant volwassen wordt en begint te bloeien. Zorgvuldige verzorging, inclusief regelmatig snoeien en het handmatig verwijderen van ongewenste scheuten, draagt bij aan een gezonde groei en een maximale opbrengst van bonen aan de koffieplant. Wil je zeker weten dat je koffie koopt die op een eerlijke manier is gemaakt, dan kan je het beste kiezen voor koffie met een keurmerk. In Nederland is een van de bekendste keurmerken Fairtrade Nederland (voorheen Max Havelaar).
Oogsten van de rijpe koffiebessen
Wachten op rijpheid
Het oogsten van koffiebonen is een delicate taak. Boeren wachten geduldig tot de koffiebessen volledig rijp zijn, omdat dit de beste smaakkwaliteit garandeert. Als de bonen overrijp zijn gaat de kwaliteit van de bonen vaak snel naar beneden. Dus het is van cruciaal belang voor de kwaliteit van de koffie dat de bessen op exact het juiste moment gebeurt.
Handmatige pluk
In tegenstelling tot veel andere gewassen, worden koffiebessen vaak met de hand geplukt. Dit zorgt ervoor dat alleen de rijpe bessen worden geoogst, wat de kwaliteit van de bonen ten goede komt. De overige bessen rijpen dan nog wat langer door, waardoor deze later alsnog op een goede manier geoogst kunnen worden. Omdat het hier om handwerk gaat is het extra belangrijk om koffie met een goed keurmerk te kopen.
Van bes tot boon
Ontpulpen van de koffiebes
Eenmaal geoogst, moeten de koffiebonen worden ontdaan van hun omhulsel. Dit proces staat bekend als ontpulpen en kan op verschillende manieren worden uitgevoerd, variërend van mechanisch tot handmatig, afhankelijk van de schaal van de koffieplantage. De manier waarop dit gebeurt heeft weinig tot geen invloed op de smaak van de koffie.
Fermentatie voor smaakontwikkeling
Na het ontpulpen ondergaan de bonen een fermentatieproces, waarbij enzymen in de pulp de smaak van de bonen verder ontwikkelen. Dit is een cruciale fase die de uiteindelijke smaak van de koffie beïnvloedt. Vaak zorgt de fermentatie voor complexere smaken en bepaalt dit (in combinatie met het branden van de bonen) de uiteindelijke smaak.
Drogen en branden
Het droogproces
Na de fermentatie worden de bonen zorgvuldig gedroogd. Dit kan plaatsvinden in de zon of met behulp van droogmachines, afhankelijk van de beschikbare middelen en de gewenste smaakprofielen. Een goede droging is erg belangrijk voor het brandproces. Als er nog vocht in de bonen zit is er meer kans dat de bonen openbarsten wat de smaak niet ten goede komt.
Het brandproces
Ten slotte ondergaan de gedroogde bonen het brandproces, waarbij ze worden geroosterd tot de gewenste smaak is bereikt. Dit is een kunst op zich, waarbij de brandtijd en temperatuur nauwkeurig worden gecontroleerd. Vroeger werden bonen bijna standaard heel donker gebrand. Dit heeft namelijk als voordeel dat de kwaliteit van de bonen minder van belang is omdat je altijd die bittere smaak krijgt aan je koffie, ongeacht de kwaliteit van de bonen. Gelukkig is de kwaliteit van de koffiebonen de laatste jaren een steeds belangrijker onderwerp geworden en zien we ook vaak bonen met een lichte branding. Bij deze bonen komen veel meer complexe smaken naar voren in de koffie.
Nu weet je waar de koffiebonen die jou voorzien van het lekkere kopje koffie (dat je misschien wel drinkt tijdens het lezen van dit artikel) vandaan komen. Van de zonnige koffieplantages tot het brandproces dat het karakter van de koffie definieert. Elk detail in dit proces draagt bij aan de unieke smaakbeleving die koffieliefhebbers over de hele wereld waarderen.